Jak dobrze zanalizować film?
Jakie są środki wyrazu w filmie?
Z czego składa się film?
Czołówka
początkowy fragment filmu zawierający tytuł, nazwisko reżysera, głównych aktorów i najważniejszych członków ekipy filmowej
film:
- kompozycja: sekwencje, sceny, ujęcia
- fabuła (wydarzenia, wspomnienia, bohaterowie)
- scenografia
- ścieżka dźwiękowa
- plan filmowy
- montaż
Napisy końcowe
szczegółowe informacje dotyczące pełnego składu ekipy filmowej, wykorzystanych utworów (muzycznych, literackich), podziękowania, środków technicznych wykorzystanych do produkcji filmu i wiele innych informacji.
Jak analizować film?
Sztuka analizy filmu nie polega na niczym innym jak na umiejętności stawiania właściwych pytań, odnajdywaniu adekwatnych odpowiedzi oraz realizacji konkretnych zadań. Proponuję zwrócić uwagę na następujące aspekty filmu:
Z jakim typem filmu masz do czynienia?
- krótkometrażowy (do 30'),
- średniometrażowy (30'-60'),
- pełnometrażowy (pow. 60')
Z jakim rodzajem filmu masz do czynienia?
- film animowany,
- film fabularny,
- film dokumentalny
Z jaki gatunkiem filmowym masz do czynienia?
- film kryminalny,
- film gangsterski,
- film historyczny,
- film wojenny,
- horror,
- film grozy,
- komedia,
- melodramat,
- musical,
- science fiction,
- thriller,
- western
Jaka jest kompozycja filmu?
Elementy tworzące kompozycję filmu:
Kadr> Ujęcie > scena > sekwencja > film
Kadr, zdjęcie, klatka filmowa – podstawowy statyczny element filmu (dzienne, nocne, plenerowe, atelierowe)
Jakie ujęcia wykorzystuje się w filmie? Jakie rodzaje ujęć dominują?
Ujęcie – najmniejsza dynamiczna część filmu wydzielona przez 2 cięcia montażowe (na ogół składa się z kilkunastu kadrów)
Ujęcie-sekwencja – scena sfilmowana w długim ujęciu złożonym z wielu ruchów kamery; złożona akcja (Hitchcockowskie TMT – ten minut take)
Ujęcie ustanawiające – ujęcie w planie ogólnym, które wprowadza (informuje o czasie, miejscu, postaci) – rozpoczyna scenę, sekwencję
Insert - krótkie ujęcie o charakterze informacyjnym pojawiające się w środku sceny np. zegar
Kontrplan - ujęcie w scenach dialogowych, gdy rozmówcy stoją przed sobą; polega na ustawieniu kamery na mówiący za plecami słuchającego w taki sposób, że widać jego ramię i głowę
Przebitka - krótkie ujęcie, pokazujące co dzieje się w innym miejscu (pełni funkcję informacyjną, podkreśla symultanizm, ukrywa brak ciągłości ujęcia)
Ile jest scen? Jak długie są sceny?
Scena – jednostka kompozycji filmu; obowiązuje jedność czasu, miejsca, akcji (fragment akcji rozgrywający się w jednym miejscu z określoną grupą postaci filmowych); zamkniętej budowie (początek, rozwinięcie, zakończenie) i napięciu dramatycznym (punkt kulminacyjny i rozwiązanie); najczęściej składa się z kilku ujęć, ale może też składać się z jednego ujęcia
Ile jest sekwencji? Jak długie są sekwencje?
Sekwencja - jednostka kompozycji filmu; złożona z ujęć i scen samodzielna pod względem dramatycznym, spójna pod względem rozwoju akcji nie podlega jedności czasu, miejsca i akcji
Opisz montaż filmu, narrację w filmie.
Montaż filmowy odpowiednik- narracji w epice; to sposób łączenia ze sobą ujęć (zasada prawdopodobieństwa, estetyka)
- montaż ciągły – podkreśla logikę zdarzeń, jest dla widza niewidoczny (jak narrator trzecioosobowy), kolejne kadry mają przynosić widzowi jak najwięcej informacji o bohaterach, akcji i przestrzeni
- montaż równoległy – przeplatanie kilku wątków dziejących się symultanicznie w różnych miejscach (cięcia i przeplatanie ujęć z różnych miejsc)
- montaż wewnątrzkadrowy (wewnątrzujęciowy) – zmiana ujęć następuje nie rzez cięcia, ale w wyniku ruchu kamery (przy długich, nieprzerywanych klasycznym montażem ujęciach)
Rodzaje przejść montażowych:
- cięcie - gwałtowne przejście montażowe (sklejenie ze sobą ostatniego kadru pierwszego ujęcia z pierwszym kadrem następnego ujęcia)
- najazd - ruch zbliżający kamerę do przedmiotu
- odjazd - ruch oddalający kamerę do przedmiotu
- travelling - ruch kamery (jazda) towarzysząca przedmiotom
- panorama - horyzontalny (szwenk) lub wertykalny ruch kamery wokół własnej osi
- przenikanie - nałożenie na siebie dwóch ujęć, z których pierwsze zanika, a drugie się pojawia zastępując pierwsze – najczęściej chwyt wprowadza retrospekcję, sen, marzenie,
- rozjaśnianie - stopniowe od czerni aż do pełnej czytelności kadru – występuje na początku ujęcia, sceny, sekwencji, filmu
- ściemnianie - stopniowe zaciemnianie kadru aż do całkowitej czerni – zamyka, ujęcie, scenę, sekwencję, film
Opisz dominujące i wykorzystane plany filmowe.
Plan filmowy wymiar kadru obejmującego fragment przestrzeni
- plan ogólny – duży fragment przestrzeni (człowiek jest tylko elementem) – informuje o miejscu akcji
- plan pełny – obejmuje całego człowieka i fragment przestrzeni
- plan amerykański – obejmuje człowieka od kolan w górę (naturalny, najczęściej w scenach dialogowych)
- półzbliżenie – obejmuje popiersie człowieka i pomija jego otoczenie
- zbliżenie – obejmuje twarz lub cały przedmiot – informuje o emocjach, znaczeniu przedmiotu
- detal – obejmuje fragment twarzy (oczy, usta) lub przedmiotu, rzadko stosowany - puentuje kulminacyjne elementy fabuły
- podzielony ekran – chwyt dzielący ekran pionową linią na kilka części – do pokazania rozmów telefonicznych, podkreślenia symultaniczności
Pozycja kamery i odległość od obiektu mają istotne znaczenie - oba aspekty decydują o charakterze danego ujęcia
- ujęcie frontalne
- żabia perspektywa - pokazuje postaci od dołu, co ich optycznie powiększa i wzmacnia patos lub grozę
- ptasia perspektywa - postać ukazana z góry zostaje optycznie pomniejszona, zmniejsza się w ten sposób jej znaczenie
- ujęcie z ukosa
- kamera subiektywna - kamera przyjmuje perspektywę postaci
Przedstaw scenografię.
Scenografia – opracowana przez scenografa całościowa wizja oprawy filmu; obejmuje dekoracje atelierowe i plenerowe, projekty wnętrz, rekwizytów, kostiumów, charakteryzacji; może być umowna (surralizm, ekspresjonizm), realistyczna, hiperbolizowana, przezroczysta
Opisz ścieżkę dźwiękową
Ścieżka dźwiękowa – warstwa akustyczna filmu (obejmuje: komunikaty werbalne, muzykę, dźwięki);
Soundtrack – wydanie ścieżki dźwiękowej filmu, które odbiega od warstwy brzmieniowej
Opisz dominujące sposoby organizacji wypowiedzi filmowych i funkcje, które najczęściej pełnią.
Dialog – wymiana informacji pomiędzy postaciami, obejmująca komunikację werbalną i niewerbalną; funkcja informacyjna (o świecie przedstawionym i postaciach filmowych), funkcja dynamiczna (wpływ na rozwój akcji), funkcja impresywna (buduje atmosferę poszczególnych scen)
Monolog - samodzielna wypowiedź postaci filmowej niekierowana do innych postaci i nieoczekująca odpowiedzi (narracyjny-opowiadanie; liryczny-ekspresja emocji i uczuć; refleksyjno-decyzyjny – argumenty i kontrargumenty przed podjęciem decyzji; monolog wewnętrzny (komentarz odautorski, narracyjny, lektorski, napisów na planszach))
Jaka jest fabuła filmu?
fabuła - opowiadany ciąg zdarzeń połączonych ze sobą według różnych zasad (najczęściej prawdopodobieństwa i przyczynowo-skutkowej)
Opisz postaci filmowe.
ilość i rola w fabule (pierwszoplanowe, drugoplanowe, epizodyczne)
kompletność informacji o nich,
sposoby prezentacji, charakterystyki
Jaki jest temat filmu?
Jakie są możliwe interpretacje filmu?